Aanbevelingen om lithium branden te verhinderen

De Europese Green Deal en het nieuwe Cirular Economy Action Plan bestempelen ‘elektronica’ als sleutel toevoerketens, waar recyclage een belangrijke rol speelt om de duurzaamheidsdoelen te halen. Er bestaat echter geen magische formule die het risico op brand bij elektronisch afval dat batterijen bevat tot nul herleidt. Maar er kunnen wel een aantal stappen worden genomen om ze zo klein mogelijk te houden. En dat geldt voor alle stakeholders betrokken in de levenscycli van batterijen en elektronische apparaten. Dat blijkt uit een studie die onlangs verschenen is en die zich toespitst op branden veroorzaakt door lithium-ion batterijen. Ze beschrijft best practices om komaf te maken met deze incidenten. We vatten de voornaamste aanbevelingen voor u samen.

109 respondenten namen deel aan de enquête vanuit alle segmenten van de waardeketen van AEEA (inzameling, sorteren, voorbehandelen, shredden en post-shredden). Ook de grootorde van de installaties, het type afval dat ze behandelen en hun locatie verschilde. 81 respondenten (74%) respondenten gaven aan dat ze in de periode tussen 2016 en 2019 goede praktijken en risicobeperkende maatregelen geïmplementeerd hadden. Dat had bij heel wat bedrijven al geholpen om het gevaar op branden terug te dringen. Iets meer dan de helft rapporteerde dat de frequentie was afgenomen. Voor 15% was er geen enkel incident meer geweest, 23% meldde een afname met 50%. Grote verschillen, die verklaard worden dat sommige investeringen niet bedoeld waren om het risico te verkleinen, maar er eerder voor zorgen dat een incident geen grote schade kon veroorzaken. Slechts één respondent had ondanks zijn investeringen de frequentie zien toenemen. Waar er wel meer consensus over was bij de respondenten: volgens 65% zouden nog bijkomende maatregelen nodig zijn om de resultaten te verbeteren.

Producten moeten zodanig ontworpen zijn dat ze gedurende hun hele levenscyclus veilig zijn. Dat moet ook voor recyclage gelden. Voor lithium batterijen is dat vandaag duidelijk niet het geval. Om tot echt veilige batterijen te komen zal er een nieuwe chemie binnenin nodig zijn, een robuustere behuizing of de toevoeging van een vlam­vertragende coating. Maar ook voor bestaande types zou de veiligheid al een duw in de rug kunnen krijgen door beter labelen van elektronische apparaten die batterijen bevatten en makkelijker verwijderen van batterijen uit elek­tro­nische apparaten. Gebruikers zouden geïnfor­meerd moeten worden of hun elektro­nisch toestel een batterij bevat, of ze verwijderbaar is en over welk type batterij het gaat. Sensibiliseer ze door correct te labelen over de potentiële gevaren als het afval niet goed verwerkt wordt. Geef ten­slotte ook aan afvaloperatoren info over welke types batterijen gebruikt zijn (met een kleurcode bijvoorbeeld) met een link naar de website als ze meer gegevens zoeken.

De meeste landen hebben regels in voege om de inzameling van batterijen en elektronisch afval via aparte kanalen te doen en dat de komende jaren te stimuleren. Op die manier moeten batte­rijen terechtkomen in stromen die perfect gecontro­leerd kunnen worden. Belangrijk is om een aparte ruimte te voorzien voor elektronisch afval waar er nog een batterij in aanwezig is met duidelijke instructies voor de gebruikers. Het is immers niet evident om te weten om welke type batterij het gaat en dan kunnen de materialen met de grootste voorzichtigheid behandeld worden. Zorg ook voor voldoende training voor medewerkers die met deze batterijen omgaan. Daarnaast zijn speciale containers aangeraden tijdens het transport volgens ADR SP 670. Hoe meer batterijen al uit het elektronisch afval gehaald kunnen worden, hoe beter. Andere aanbevelingen zijn: bedek de batterij met een geïsoleerd, niet-geleidend materiaal en ontlaad ze volgens de juiste procedure.

Hier is het zaak om te zorgen dat elektronisch afval dat lithium batterijen bevat geïdentificeerd en op een correcte manier verwijderd kan worden. Een adequate training van het personeel is dan ook aangewezen. Test ook of deze training zijn vruchten afwerpt. Voer een risicobeoordeling uit op die zones en activiteiten die om speciale aandacht vragen. Op die manier kunnen de juiste protocollen opgesteld worden voor het personeel. 

Hier gaat het om faciliteiten die specifiek lithium batterijen ontvangen en behandelen. De meeste aanbevelingen hebben te maken met het vroeg detecteren van branden, maatregelen om te blussen, het trainen van medewerkers in deze procedures om incidenten te vermijden en de schade te beperken. Het is belangrijk om blijvend te hameren op de gevaren van lithium batterijen. Voorzie ook speciale containers om lithium batterijen in op te slaan. Een drukvat zal bijvoorbeeld verhinderen dat de vlammen uit de container geraken wanneer er zich een incident voordoet. Door het uit te rusten met sensoren die temperatuursveranderingen detecteren en een alarmsysteem kan de veiligheid voor alle betrokkenen verbeterd worden.