Circulaire economie in de bouw – alles wat u moet weten

Wereldwijd is het dominante industriële model de cyclus van productie van gebruik materialen en dumping. Dit model leidde tot het ontstaan van de grote drijvende vuilnisbelt in de Stille Oceaan, met een oppervlakte van 1,6 miljoen m2. Dat is maar liefst achtendertig keer zo groot als Nederland. Wat als deze cyclus zou worden veranderd in productie, gebruik en her-productie?

Het is een systeem waarin de lineaire benadering van productie en consumptie wordt vervangen door de cyclus die de natuur ons leert, met name de transformatie van alle afval naar grondstof. Het effect? Een economie die onafhankelijk is van de consumptie van de beperkte natuurlijke hulpmiddelen en waarbij geen noodzaak bestaat om afval te storten en af te voeren. In een breder perspectief is het de ecologische redding van de planeet die is bedekt met afval, en van iedereen op aarde.

De circulaire economie gaat uit van de vorming van zogenaamde lussen waarin elk onderdeel van een samengesteld product kan worden verwerkt. Dit gebeurt binnen de zogenaamde technische kringloop (omzetting van afval in product) of de biologische kringloop (omzetting ervan in meststof).

In 2050 moet de Nederlandse economie volledig circulair zijn. Dit kabinetsbesluit wordt ondersteund door talrijke aanvullende wetten en initiatieven (bijv. het plan Utrecht Circulair 2020-2023 en de Urgenda zaak tegen de regering). Om de vooropgestelde doelen te bereiken, is het echter noodzakelijk om snel alle economische sectoren om te vormen en aan te passen naar de hogere eisen. Vooral de sectoren die grote hoeveelheden afval genereren, zoals de bouw, die ongeveer 35% van de totale hoeveelheid afval in de EU vertegenwoordigt.

Als we overwegen om een circulaire economie in te voeren, moeten oplossingen worden uitgewerkt die volledige recycling van gebruikte materialen mogelijk maken. Elk onderdeel moet opnieuw verwerkt kunnen worden. In de bouw is dit bijzonder moeilijk, maar het blijkt uit recent onderzoek wel mogelijk te zijn.

De sleutel zijn bouwtechnologieën en -oplossingen die het idee van een circulaire economie ondersteunen:

– De sleutel tot het succes van de circulaire economie in de bouw is het gebruik van materialen die niet alleen op een milieuvriendelijke manier worden vervaardigd, maar die ook veiligheid bieden gedurende de hele levenscyclus van het gebouw. Een groot deel van de oplossingen op de bouwmarkt voldoet slechts aan enkele van deze vereisten, verduidelijkt Michiel van Duren, Managing Director bij Aluprof Nederland BV.

Een van de grondstoffen die perfect past in een gesloten circuit is aluminium. Waarom? Omdat het bijna 100% recyclebaar is en eindeloos opnieuw kan worden verwerkt. 

– Zo verwerken we bijvoorbeeld bij Aluprof zowel ons eigen afval als aluminiumafval uit de markt. Momenteel is ons gemiddelde aandeel in gerecycled schroot 65%. Hierdoor konden we de CO2-uitstoot van de Low Carbon productielijn van onze fabriek terugbrengen tot 2,79 t CO2.  Dat is een enorm verschil, want de wereldwijde gemiddelde uitstoot van kooldioxide bij de productie van primair aluminium bedraagt maar liefst zes keer zoveel – 16,7 t CO2, zegt Michiel van Duren.

Wat aluminium zo’n groot voordeel geeft ten opzichte van andere materialen die worden gebruikt in de bouw, is dat het meervoudig kan worden verwerkt. Dit in tegenstelling tot andere materialen die als ecologisch worden beschouwd, maar een levensduur hebben die is beperkt tot één lus binnen de bouwcyclus. Aluminium kan vele malen deelnemen aan dit proces.

Mede door het veelvuldig gebruik van aluminium kan Nederland trots zijn op een vrij groot aandeel, maar liefst 38%, gerecyclede materialen in de bouwsector. 

Of een bepaald product de circulaire economie ondersteunt, wordt bevestigd door het speciale Cradle to Cradle certificaat. Dat wordt uitgereikt door het onafhankelijke “The Cradle to Cradle Products Innovation Institute”, en houdt niet alleen rekening met de vraag of het materiaal waarvan het product is gemaakt kan worden hergebruikt, maar ook of de producten zijn vervaardigd met behulp van hernieuwbare energie en veilig zijn voor gebruikers, hoe ze het waterbeheer en de koolstofvoetafdruk beïnvloeden, en of ze sociale rechtvaardigheid ondersteunen.

– Zo’n brede kijk op het product maakt het mogelijk om de waarde voor huidige en toekomstige generaties te beoordelen, en ook in hoeverre het de circulaire economie realistisch kan ondersteunen, verduidelijkt Ralph van der Kooij, Sales Manager bij Aluprof Nederland BV. In ons bedrijf hebben we meerdere systemen gecertificeerd, waaronder het gevelsysteem MB-SR50N HI+ en de raam-en deursystemen MB-86 SI, MB-86 Casement, MB86-ST, MB-70 en MB-70HI. Deze hebben het bruine Cradle to Cradle certificaat behaald, wat betekent dat het gebruik ervan actief bijdraagt aan het bouwen aan een circulaire economie, voegt de expert toe.

Van alle landen van de Europese Unie is Nederland de voorloper in het bouwen aan een circulaire economie. Volgens Eurostat kwam in 2020 maar liefst 31% van de in Nederland gebruikte materialen uit recycling. Dat is bijna 10% meer dan België dat op de tweede plaats staat.

Dit betekent echter niet dat we in Nederland op onze lauweren kunnen rusten. Laten we niet vergeten dat het doel 100% emissievrij behaald dient te worden voor 2050. Iedere keuze in de bouw is daarom van kolossaal belang mede vanwege de schaal en hoeveelheid geproduceerd afval.

Artikel gesponsord door Aluprof