De Pen | Max de Vries, Secretaris Landelijk Monitoringsoverleg Teerasfalt

Nederland loopt voorop in het recyclen van teerhoudend asfalt. Vier bedrijven beschikken over de techniek en de installaties om het schadelijke teer uit de keten te kunnen halen door het TAG thermisch te reinigen. Toch verdwijnt er jaarlijks nog een aanzienlijk deel naar het buitenland. Omdat het goedkoper is of uit onwetendheid. In andere landen, waar de techniek nog niet zo ver is als in ons land, wordt het teerhoudend asfaltgranulaat (TAG) gebruikt als fundering onder wegen of gewoonweg gestort. En dat zou niemand moeten willen. Want er moet beter omgegaan worden met onze grondstoffen omdat onze huidige lineaire economie inteert op onze aarde. Bij de reiniging van TAG zie je grondstoffen daadwerkelijk teruggewonnen worden. Dat draagt direct bij aan de transitie naar de circulaire economie. Concreet resultaat dus. 

Nog afgezien van het feit dat de landen, waar wij ons teerhoudend asfalt naartoe verschepen, er ook niet op zitten te wachten is het een vorm van het paard achter de wagen spannen. Laat me dat toelichten.

Op het moment dat TAG op een stortplaats wordt gestort of als fundering onder nieuwe wegen wordt gebruikt, verplaats je het probleem niet alleen naar toekomstige generaties, het wordt ook groter, moeilijker en duurder om het in de toekomst alsnog te reinigen zoals we dat nu al in Nederland doen. Want wat je eigenlijk doet is al die kankerverwekkende polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) verdunnen en verdelen in de bodem. Daarmee wordt het volume dat gereinigd moet worden groter. En dus kost het meer energie en geld om de teer eruit te stoken. Je kunt beter een geconcentreerde hoeveelheid teer uit al die steentjes verbranden. Sterker nog, de verbranding met een grotere concentratie teer verloopt stukken efficiënter. In Vlaanderen hebben ze dat ondertussen begrepen en verschepen ze hun TAG al naar Nederland om het hier thermisch te laten reinigen. Maar op dit moment is er nog geen wettelijk kader om de export van teerhoudend asfaltgranulaat vanuit Nederland tegen te kunnen houden. Zowel Nederland als andere landen kunnen het gesleep met TAG niet verbieden. Vandaar mijn pleidooi richting de staatssecretaris van Milieu om de grenzen te sluiten om zodoende Europa en de rest van de wereld niet met onze problemen op te zadelen.

Tegelijkertijd pleit ik voor zogenoemde semipermeabele – ofwel halfdoorlatende – Europese grenzen. De grenzen zouden open moeten richting landen met hele slimme en innovatieve recyclingprocessen – het thermisch reinigen van TAG is er daar eentje van. Processen die weliswaar duurder zijn, maar wel goed voor de toekomst en het welzijn van mens en milieu. Want bedrijven investeren alleen in dit soort technieken als ze verzekerd zijn van voldoende volume en afzet. Maar wanneer die bedrijven geen garantie krijgen dat dit spul niet naar het buitenland verdwijnt, gaan ze niet investeren.

Nederland zou dus niet moeten toestaan dat TAG nog langer naar een buitenland, waar ze het niet kunnen reinigen en recyclen, wordt verscheept. En landen waar ze nog niet over de juiste techniek beschikken zouden het wel naar landen die dat wel kunnen – bijvoorbeeld Nederland – mogen vervoeren. Alleen op die manier krijgen we het in Europees verband voor elkaar dat we oplossingen vinden voor moeilijk te verwerken stoffen. Want de handel is immers zo slim als de mensen slim zijn. En geld stroomt nu eenmaal altijd naar het laagste punt.