Grootste bandenrecycler blijft innoveren

Het Amsterdamse Granuband is Nederlands oudste en grootste inzamelaar en verwerker van oude autobanden. Corona gooit ook hier zand in de groeimotor, maar de Amsterdammers blijven inzetten op groei en verbreding van het assortiment. Om zodoende het percentage hergebruik van 24 naar wel 80 procent op te stuwen. “We hebben de tijd mee.” 

Corona heeft ook gevolgen voor Nederlands grootste inzamelaar en verwerker van autobanden. Edwin Kuiper, sales & marketing manager bij Granuband/Granuflex, is eerlijk over de gevolgen van de pandemie. “Gelukkig zijn we op verschillende vlakken actief: we hebben de inzamelingstak, de recyclingdivisie en dan nog de afzet van verschillende producten die vallen onder Granuflex. Met die laatste divisie bedienen we verschillende markten en verschillende landen. In de afgelopen maanden zagen we dat bijvoorbeeld de fitnessmarkt in heel Europa, waarvoor wij sportvloeren leveren, flink geraakt is door de coronamaatregelen. Gelukkig is het niet helemaal stil gevallen. We leveren daarnaast ook door heel Europa producten voor de doe-het-zelf-markt en daar zien we juist groei. Alles bij elkaar zitten we daardoor toch nog wel op dezelfde lijn als in 2019. En dat ligt helaas niet in lijn met de plannen die we aan het begin van dit jaar hadden gemaakt. Maar ik denk dat we gezien de omstandigheden niet mogen klagen.”

De inzamelingstak heeft daarentegen wel degelijk last van de maatregelen die in maart werden afgekondigd. Kuiper: “Mensen werken meer thuis, gebruiken dus minder de auto. En dan slijten banden dus minder en dat effect beginnen we nu te zien. We halen minder banden op omdat ze nog niet vervangen worden.”

Granuband investeerde vorig jaar fors in nieuwe fabriekslijnen om het percentage gerecyclede producten omhoog te krijgen. “We hebben namelijk  een forse ambitie uitgesproken”, vertelt Kuiper. “We hadden onszelf opgelegd om in 2022 80 procent van het rubber dat we vrij krijgen uit de recyclingstroom om te zetten in een nieuw eindproduct. Die ambitie hebben we iets moeten bijstellen. We mikken nu op 2024.” Granuband hoopt die enorme groei in hergebruik op verschillende manieren te bewerkstelligen. Kuiper: “De lijnen waarmee we al 24 procent haalden zijn volledig gevuld. Begin dit jaar hebben we onze productie daarom uitgebreid met 3 volautomatische lijnen, waarmee ons potentieel reeds is gegroeid naar 50 procent. Daarin hebben we een productprogramma dat verschillende markten omvat: de dakenmarkt, de doe-het-zelf-markt, sport, retail. Maar we zien dat daar nog meer groeipotentieel ligt dan dat we aankonden. Wat we met de investeringen dus eerst gaan doen is: produceren wat we voorheen niet konden produceren omdat we geen capaciteit meer hadden. Uitbreiding in bestaande markten dus.”

Maar Kuiper ziet ook mogelijkheden om het aantal producten zelf flink uit te breiden. “We hebben vorig jaar ontzettend veel nieuwe producten ontwikkeld. Zo hebben we voor de fitnessmarkt bijvoorbeeld sportvloeren ontwikkeld die mensen thuis kunnen gebruiken en maken we nieuwe producten voor speelplaatsen, schietbanen en drainage toepassingen voor bijvoorbeeld groene daken. Daarnaast kunnen we met onze nieuwe lijnen nog grotere producten maken. De sportvloeren kunnen we daardoor leveren in rubber matten van 1,20 bij 1,20 meter waardoor je een veel rustigere uitstraling krijgt in grotere ruimtes. Dit is geheel nieuw in deze markt.”

Granuband heeft alle onderdelen van het recyclingproces in eigen hand. Zo zorgt de inzamelingsdivisie voor inzameling van oude autobanden door heel Nederland. Alle ingezamelde banden worden vervolgens naar Amsterdam  vervoerd, waar de selectie plaatsvindt. Kuiper: “Een groot deel van de banden vallen in Nederland niet meer binnen de geldende APK normen, maar in bijvoorbeeld Afrika kunnen die banden nog jaren mee. Banden die echt stuk zijn of waar echt geen profiel meer op zit gaan naar de recycling plant. Daar komen een drietal monostromen uit: staal, nylon en rubber. En van dat rubber maken wij – op dezelfde locatie – nieuwe producten.”

Kuiper is niet bang dat de aanvoer van grondstoffen – te weten oude autobanden – in de komende jaren zal stokken. “Ik heb natuurlijk geen glazen bol, maar de verwachting is toch wel dat we over 20, 30 jaar nog steeds op een band rijden. In heel Nederland worden er jaarlijks ongeveer 9 miljoen oude autobanden ingezameld. Granuband zamelt daarvan een groot gedeelte in. En maar een percentage daarvan wordt daadwerkelijk in onze fabriek gerecycled. Daar zit dus al een behoorlijke buffer. In het ergste geval gaan we minder banden naar het buitenland exporteren en meer recyclen.”

En dan zijn er nog de andere banden: vrachtwagenbanden, vliegtuigbanden, heftruck-, trekker-, graafmachine- of wielladerbanden. “Die hebben wel allemaal een andere samenstelling die van invloed is op de eigenschappen van het eindproduct. Dat vraagt dus ook om een andere afstelling van de fabriekslijnen voor recycling. Maar voorlopig zijn er banden genoeg.” 

Met de werkwijze van Granuband is het bedrijf uniek in Nederland en misschien wel ver daarbuiten. Want, zoals Kuiper het uitlegt: “Zijn wij uniek als inzamelaar? Nee, er zijn meerdere inzamelaars, ook die zijn aangesloten bij RecyBEM. Recycling dan? Ook daar bestaan meerdere bedrijven van. En het produceren van rubber producten? Daar kan ik ook genoeg bedrijven van opnoemen. Maar het complete verhaal? Dus van A tot Z op één locatie? Daarin zijn we uniek. Ik durf wel te stellen in de wereld. Er is geen enkele andere partij te vinden die van A tot Z, in eigen beheer en op één locatie doet wat wij doen. Daarmee zijn we ook echt een circulair bedrijf waar een maximale CO2 besparing een feit is.”     

En dat moet ook wel. Want daar waar het in de beginjaren al heel wat was als je als bandenrecycler drie monostromen wist te scheiden, zijn de verwachtingen in de markt in de afgelopen jaren fors toegenomen. Kuiper: “Er wordt nu van bedrijven als het onze verwacht dat we meer doen dan alleen recyclen. Dat we echt een steentje bijdragen aan de circulaire economie.” 

Circulair, het woord is gevallen. Echt circulair is het natuurlijk pas als van oude banden weer nieuwe gemaakt kunnen worden. Zit dat er in of is dat luchtfietserij? “Het is een ideaalplaatje. Maar zover zijn we met zijn allen nog niet”, zegt Kuiper. “Maar ik acht de kans groot dat we binnen enkele jaren wel stappen gaan zetten. Banden moeten aan de allerhoogste kwaliteitseisen voldoen. En dat vraagt om een hele constante kwaliteit van grondstoffen. Vanuit de recycling stroom is die kwaliteit nog niet zo constant als met een virgin stroom. Maar er zijn wat nieuwe verwerkingstechnieken op komst – waaronder devulkanisatie – die veelbelovend zijn.”

En wat dat betreft zit de tijd ook mee, vindt Kuiper. “Er is een tijd geweest dat we vooral niet moesten vertellen dat onze producten gemaakt zijn van gerecycled materiaal. Terwijl je tegenwoordig juist een punt achter staat als er geen gerecycled materiaal in zit. Bij productiebedrijven komt steeds meer focus op duurzaam inkopen en dus op gerecycled materiaal. Er zal dus een dag komen dat ook bandenproducenten gaan zeggen: ‘wij kunnen er ook niet meer omheen’. 

Granuband is in 1991 opgericht door directeur/eigenaar Maarten van Randeraat. Het was toen één van de eerste inzamelaar van autobanden in Nederland. Ook bandenrecycling bestond in die tijd nog niet. Alle kennis en ervaring die Granuband in de afgelopen 30 jaar heeft opgedaan over inzameling en recycling van autobanden is samengebracht in het Granuband Knowledge Center. En vanuit dat Knowledge Center werd en wordt die kennis en ervaring gedeeld met verschillende buitenlandse partijen. Dat heeft onder andere geresulteerd in recyclingfabrieken in de VS, Israël, Kroatië, Zweden en zelfs Roemenië.