NLFR

Platform over de gehele recyclingstroom binnen de Benelux
Ingrid Niessing, Algemeen directeur ARN, kijkt naar de toekomst: ‘Wij willen ook over 10 jaar auto’s voor 95% kunnen recyclen’

Bedrijven moeten voortaan ook hun afgedankte matrassen selectief laten inzamelen. Een stroom die tot nog toe bij het grof vuil belandde maar waar in feite nog heel veel mee kan gebeuren op voorwaarde dat het materiaal proper en droog blijft. Jaarlijks worden er zo een 900.000 matrassen op de markt gebracht, goed voor 13.000 ton materiaal dat voortaan naar recyclage kan gaan. De doelstelling is om tegen 2030, een recyclage en hergebruikpercentage te halen van 75%.

1 januari 2021 luidt een nieuw tijdperk in. Vanaf dan is de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid voor matrassen in werking getreden. Dat wil zeggen dat elke producent en invoerder verantwoordelijk is voor de afvalstromen die ontstaan uit de verkoop van matrassen. Zij moeten dus tussenkomen in de kosten voor inzameling en verwerking en bovendien de wettelijk vast­gelegde inzamel- en recyclagedoelstellingen ­halen. ­Valumat voert in naam van alle aangesloten producenten en invoerders de verplichtingen in verband met de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid rond matrassen op een collectieve manier uit. De vzw zal onder meer instaan voor het stimuleren van de selectieve inzameling, de communicatie en het rapporteren van op de markt gebrachte hoeveelheden matrassen, alsook de inzameling en verwerking ervan. 

13.000 ton niet naar verbranding

Projectmanager Michel Van den plas legt uit waarom selectief inzamelen en recycleren van matrassen belangrijk is. “Enerzijds kunnen we de afvalberg weer wat verkleinen. Anderzijds zitten er in matrassen nog heel wat waardevolle materialen die een tweede leven verdienen. Het zou zonde zijn om jaarlijks gemiddeld 13.000 ton te moeten verbranden. Daarom is het onze doelstelling om tegen 2030, 75% hiervan in recyclage of her­gebruik te brengen, wat we dan ook zwart-op-wit zullen staven met de nodige cijfers.” De belangrijkste voorwaarde daarvoor is dat het materiaal in goede staat blijft. “Daar wringt het schoentje. Wanneer matrassen bij het grof vuil belanden, kunnen ze immers vochtig en vuil worden waardoor ze niet meer recycleerbaar zijn. Net daarom is het zo belangrijk dat matrassen selectief ingezameld worden in gesloten recipiënten die ze droog en vrij van verontreiniging houden.”

Geen verplichting eindverkopers

Consumenten kunnen met hun afgedankte matras gratis terecht op de recyclageparken of bij sommige eindverkopers. Er geldt echter geen verplichting voor eindverkopers om oude matrassen van hun klanten te aanvaarden. “Een beslissing die we genomen hebben, omdat het de detail­handel soms ontbreekt aan logistieke capaciteit. Echter, zullen we er als Valumat wel alles aan doen om de selectieve inzameling bij eind­verkopers te stimuleren. Eindverkopers die matrassen op vrijwillige basis gratis in ontvangst nemen kunnen zich op de website van Valumat registreren en ont­vangen van ons een vergoeding.” De professionele markt zal een contract moeten afsluiten met een gehomologeerde inzamelaar. Ook zij krijgen een vergoeding op basis van de hoeveelheid selectief ingezamelde matrassen. 

Ontmantelingscentra

Na inzameling moet er ontmanteld worden. In België is er tot nu toe slechts één ontmantelingsinstallatie. SUEZ beschikt in Sombreffe over een beperkte capaciteit, maar heeft plannen om deze verder uit te breiden. Van den plas: “Dat er nog weinig capaciteit in België is voor de ontmanteling van matrassen is vooral een kwestie van volume. Naargelang de lat steeds hoger gelegd wordt (tegen 2030 wil Valumat een inzamelpercentage van 80% halen en een recyclagepercentage van 75%), zal er voldoende volume worden gecreëerd om investeringen in ontmanteling rendabel te maken. Om vandaag de dag toch al voldoende ontmantelingscapaciteit te voorzien, hebben er ook bedrijven uit Nederland (Retourmatras) en Frankrijk (Secondly) zich aangesloten tot ons systeem.” Ontmantelaars doen nuttig werk door een matras te scheiden in zijn componenten. Zij halen er het textiel, latex, PUR en metaal uit, om ze dan als monostromen verder het recyclagecircuit in te sturen.

Naar de ideale, circulaire matras

De bedoeling is dat er in eerste instantie een duidelijk beeld wordt verkregen van het inzamel- en verwerkingstraject dat matrassen volgen. Daartoe rapporteren inzamelaars en ontmantelaars aan Valumat niet alleen de ingezamelde en ontmantelde hoeveelheden, maar ook de bestemming en de toepassingen van de ontmantelde materialen. “In tweede instantie willen we gaan nadenken hoe de matras van de toekomst er kan uitzien. Om een echt circulaire matras te krijgen zal er al van bij het ontwerp moeten nagedacht worden over de ontmantelbaarheid. Maar dit zijn plannen voor volgend jaar. Eerst moeten we nog een beetje slimmer worden”, besluit Van den plas met een knipoog.   

Ingrid Niessing, Algemeen directeur ARN, kijkt naar de toekomst: ‘Wij willen ook over 10 jaar auto’s voor 95% kunnen recyclen’

Met het voortschrijden der techniek en het uitfaseren van auto’s die op fossiele brandstof rijden, staat de automotive-recyclingbranche aan de vooravond van enorme veranderingen. Niet voor niets stelde ARN (Auto Recycling Nederland) een drietal scenario’s op waarmee de uitvoeringsorganisatie de blik op de toekomst richt. Algemeen directeur Ingrid Niessing licht toe.

“Wij zijn een facilitator en coördinator voor de automotive-recyclingbranche”, stelt Niessing. “Op iedere nieuwe auto die op de markt komt wordt een recyclingbijdrage geheven. Daarvan gaat een deel naar de autodemontagebedrijven waar een autowrak als eerste binnenkomt. We zorgen ervoor dat de inzameling van milieugevaarlijke stoffen goed en veilig gebeurt en we ondersteunen de autodemontagebedrijven met kennis en kunde door bijvoorbeeld het geven van trainingen. Nadat het wrak door een demontagebedrijf uit elkaar is gehaald, gaat een deel naar metaalrecyclingbedrijven waar de waardevolle metalen eruit gehaald worden. Scheiding met ‘Post Shredder Technology’ (PST) is de laatste stap in het recyclingproces. De PST-fabriek in Tiel, tot 2020 eigendom van ARN en sindsdien in handen van HKS Scrap Metals, scheidt het overgebleven shredderafval in herbruikbare grondstoffen zoals kunststoffen, mineralen, vezels en metaalrestanten. Met als resultaat dat we in 2020, als autorecycling-branche gezamenlijk 98,3 procent van een autowrak kunnen recyclen.” 

ARN-directeur Ingrid Niessing.

Scenario’s

Ondanks die klinkende cijfers – de Europese Unie schrijft voor auto’s een recyclingpercentage van 95 procent voor – zit ARN niet stil. Want met razendsnel voortschrijdende techniek verandert ook de wijze van recyclen. Niessing: “Om die reden hebben we in het afgelopen jaar een aantal scenarios beschreven, waarin we vooruitblikken tot 2050. De fase waarin we ons nu bevinden hebben we ‘conventional car’ genoemd, en gaat over ‘normale’ auto’s met een verbrandingsmotor waarop het huidige systeem – zoals ik dat net schetste – is ingericht. De periode tot 2030 noemen we ‘connected car’. Daarin neemt digitalisering een enorme vlucht, net zoals de component batterij. Dat betekent dat de demontage van autowrakken er flink anders uit komt te zien en dat businessmodellen daarop aangepast moeten worden. Tenslotte gaan we uit van het scenario ‘circular car’. Dat speelt zich grofweg af tussen 2030 en 2050 en waarbij we denken dat materialen in een auto op enig moment circulair zijn of volledig hergebruikt kunnen worden.” 

Met de komst van elektrische auto’s zal de branche fors moeten veranderen.

Om op de verschillende scenario’s in te kunnen spelen, werkt ARN nu al aan een aantal innovaties om de autorecycling sector te ondersteunen. “Dan moet je denken aan de samenstelling van de voertuigen waarbij de component kunststof een steeds belangrijkere rol inneemt, maar ook aan batterijen en alles wat daarmee samenhangt”, legt Niessing uit. “Vooral dat laatste gaat voor enorme veranderingen zorgen. Er is op dit moment bijvoorbeeld nog relatief weinig recyclingcapaciteit voor batterijen. Maar ook met vraagstukken als het veilig en verantwoord verwijderen van batterijen uit auto’s zijn we druk. En het toegenomen gebruik van composieten in plaats van metalen. Digitalisering heeft er bovendien voor gezorgd dat er heel veel data beschikbaar is over auto’s. Dat biedt bijvoorbeeld mogelijkheden voor platforms voor hergebruik van onderdelen, maar ook traceability en eerlijke concurrentie.” 

Kans

Niessing beseft dat ze geen glazen bol heeft, maar verwacht wel degelijk dat de geschetste scenario’s ertoe bijdragen dat de branche ook over tien of vijftien jaar de geëiste 95 procent recycling weet te halen. Al kijkt ze geenszins weg voor mogelijke uitdagingen. “Ons werk valt nu nog onder de EU-end-of-life-vehicles-directive en de EU-battery-directive. Dat zijn Europese richtlijnen die momenteel onder revisie liggen en waarschijnlijk worden omgezet in EU-regulations. Ofwel: de regels worden strenger, dwingender. Batterijen mogen nu nog voor 50 procent gerecycled worden, dat zal 60 of 70 procent worden. Maar eigenlijk zie ik dat als kans. Een kans om het nog beter te doen.”    

Nuttig hergebruiken 

ARN (Auto Recycling Nederland) is in 1995 opgericht en is de uitvoeringsorganisatie die namens de RAI vereniging (auto importeurs), BOVAG (dealerbedrijven), FOCWA (schadeherstelbedrijven) en Stiba (voertuigdemontagebedrijven) de zogenoemde producentenverantwoordelijkheid uitvoert. Ofwel: ervoor zorgt dat iedere verkochte auto aan het einde van zijn levensduur voor tenminste 95 procent wordt gerecycled. Doel: Nederland helpen te voldoen aan de Europese normen en autodemontage/-recycling zo schoon, duurzaam en volledig mogelijk maken.

Volgens de ‘Europese Autowrakken richtlijn’ van 2015 moeten alle lidstaten van de Europese Unie minstens 95 procent van het gewicht van afgedankte auto’s nuttig hergebruiken: 85 procent in de vorm van hergebruik van componenten en materialen; 10 procent via energieterugwinning of andere nuttige toepassingen. In Nederland helpt ARN de sector om die doelstelling te halen, en liefst zelfs te overtreffen. In het afgelopen jaar lukte dat voor maar liefst 98,3 procent.  

"*" geeft vereiste velden aan

Stuur ons een bericht

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Wij gebruiken cookies. Daarmee analyseren we het gebruik van de website en verbeteren we het gebruiksgemak.

Details