Het effect van belasting op plastic recycling

In meerdere landen vragen politici zich af wat de effecten zouden zijn van belastingheffing op het gebruik van primair (virgin) plastic. Dit onderwerp kan vanuit verschillende invalshoeken worden belicht.

Heeft belasting een positief effect als je het invoert op nationaal of Europees niveau? Hef je de belasting op polymeren als basisgrondstof voor productie, of pas later in het proces op geproduceerde plastic producten? Hoe gaan we om met de import van plastic producten? Wat is het effect op de concurrentiepositie en het mogelijk ‘verschuiven’ van de industrie naar andere landen waar geen belasting wordt geheven? Is het enthousiasme van de belastingdienst vooral gericht op het compenseren van extra kosten als gevolg van corona-uitgaven?

Veel vraagtekens, die het doel van de vraag al snel laten ondersneeuwen: verbetert de afzet van recyclaat als we belasting gaan heffen? Daarover zijn plastic recyclers het eens. Een belasting op virgin plastic gaat het recyclingprobleem niet oplossen. De invoering van een verplichting op recycled content – voor meerdere categorieën plastic producten – is een beter instrument. Daarmee koppelen we de prijs van recyclaat los van de prijs van virgin materiaal, waardoor de plasticrecyclingmarkt stabiliseert en professionaliseert.

Het probleem voor recyclers is overigens niet de afzet van recyclaat, maar het vinden van plastic afval dat geschikt is voor recycling. Verreweg het meeste recyclebare plastic afval wordt in Europa nog altijd gestort of verbrand, omdat dat goedkoper is. Een belasting op virgin plastic gaat dit probleem niet oplossen; dit vraagt om maatregelen aan de afvalkant.

In landen waar nog veel afval wordt gestort, helpt een stortverbod of belasting op het storten van afval veel beter. Dat zou tegelijkertijd positieve effecten hebben op andere recyclebare stromen. In landen waar brandbaar afval in een AVI wordt verwerkt, zou een belasting op het verbranden van recyclebaar afval een steun in de rug zijn voor recyclers, maar nog beter is een verbod. Eerst het afval sorteren op recyclebare stromen, alvorens het residu te verwerken in een AVI. Dát zet zoden aan de dijk en helpt hergebruikdoelstellingen te realiseren!

Deze aanpak vraagt om een gezamenlijk strategisch meerjarenplan van de politiek en het bedrijfsleven. We kunnen het niet van de ene op de andere dag invoeren, dat begrijpt iedereen. Maar een duidelijk plan met heldere keuzes en milestones zet ondernemers in de starthouding. Investeringen zijn nodig om zowel het sorteren als recyclen mogelijk te maken. De afval- en recyclingindustrie pakt dat graag op, als we kunnen rekenen op duidelijke sturingsmaatregelen en ingangsdata.

Laten we er niet te lang mee wachten. Al het afval wat we in de tussentijd storten of verbranden, kunnen we (ook in de toekomst) niet meer recyclen!

Ton van der Giessen, CEO Van Werven