Waterschap Limburg geeft subsidie voor gebruik compost

Het waterschap Limburg geeft subsidie voor het gebruik van compost als waterbergende en waterremmende maatregel. Zover bekend is het de eerste keer dat een overheidsinstantie subsidie uitkeert voor het gebruik van compost. De Branche Vereniging Organische Reststoffen (BVOR) reageert positief op de maatregel. 

“Het is goed dat overheden het gebruik van compost stimuleren”, zegt BVOR-directeur Arjen Brinkmann. “Het is de meest effectieve maatregel om stabiele organische stof toe te voegen aan de bodem.” De subsidie is verkrijgbaar voor de aanvoer van compost op zowel bouwland als op de zwartstrook van fruitteelt. Compost zorgt voor de aanvoer van stabiele organische stof. Organische stof heeft namelijk vele voordelen: bewerkbaarheid, bodemstabiliteit, koolstofopslag, watervasthoudend vermogen en de bevordering van beworteling.

Lössgronden behoren tot de leemgronden. De bodemaggregaten van deze gronden (80% silt) vallen snel uiteen in kleinere delen. Er treedt snel verslemping op, waardoor ze minder waterdoorlatend worden (minder infiltratie). Dit heeft ook een negatief effect op plantengroei (opkomst en beworteling). Organische stof (humus) kan volgens het waterschap helpen om de stabiliteit van de bodem te verbeteren. Dat gebeurt doordat de labiele organische stof voedsel is voor bodemorganismen zoals regenwormen, die voor graafgangen en verkitting van de bodem zorgen. Daarnaast zorgt het stabiele deel van organische stof voor de binding van minerale delen tot aggregaten. Humus zorgt daarmee voor een stevige samenhangende structuur, die goed bestand is tegen structuurbederf door externe krachten zoals erosieve neerslag. 

Als slempvorming beperkt kan worden, kan de waterinfiltratie toenemen. Om slempvorming te verminderen, kan het verhogen van het organische stofgehalte de oplossing zijn. Daarvoor zijn grote hoeveelheden jaarlijkse aanvoer van organisch materiaal nodig. Gezien de wettelijke beperkingen (fosfaataanvoer) is dit beperkt mogelijk. Het op peil houden of verhogen van de organische stof kan door de aanvoer van organisch materiaal (gewasresten, groenbemesters en mest) te verhogen en de afbraak te beperken door minimale grondbewerking. Naast humus zijn ook niet of halfverteerde plantendelen belangrijk in de strijd tegen verslemping. Verruwing van het bodemoppervlak beschermt de bodem tegen de kracht van de regen die verslemping kan veroorzaken. Zeker als er geen gewasgroei aanwezig is kan aanwezigheid van plantresten een positieve bijdrage leveren.

Een goede organische stof-situatie leidt dus tot een goede bodemstabiliteit met minder kans op slemp. Dat verbetert de infiltratie­capaciteit en dus vermindert het water­afspoeling en erosie. Omdat meer water infiltreert, spoelen er minder nutriënten en gewas­beschermingsmiddelen af. Over heel Nederland verspreid is een netwerk van zo’n honderd locaties die groene rest­stromen opwerken tot compost en andere inno­vatieve producten. Deze professionele installaties voldoen aan hoge eisen, onder andere op het gebied van milieu, procescontrole en productveiligheid. De BVOR heeft recent een videocompilatie gemaakt van hoe deze organisaties uit groene reststromen – snoeihout, blad, gras – kwaliteitsproducten maken. De video is te bekijken via de website van de BVOR.